Besparen

De hippe, industriële lamp heeft een prijskaartje van €185. Flink aan de prijs voor een tweedehandsje uit de kringloopwinkel, zeker buiten de Randstad. ‘De lamp komt oorspronkelijk uit het Thialf stadion in Heerenveen. Ik weet zeker dat de lamp zo verkocht is’, vertelt Stephanie de Groot, manager van zeven Omrin Estafette-kringloopwinkels in Friesland. De Estafette-winkels zijn een onderdeel van afvalverwerker Omrin die van recycling een van zijn speerpunten heeft gemaakt.

De Groot staat in de nieuwe vestiging van Estafette in Leeuwarden, in de zogenoemde Recycle Boulevard. Het pand met een oppervlakte van 8000 vierkante meter kwam vrij toen eigenaar Kapenga zijn woonboulevard verplaatste naar de rand van de stad. De Groot en Estafette zagen hun kans schoon. Met de paasdagen in aantocht kunnen bezoekers hier het Meubelboulevard-gevoel beleven tussen opgeknapte banken, tafels en wc-rolhouders in een fietsvork.

De Recylce Boulevard is nu vier maanden open. De inrichting heeft wat weg van Ikea, met verschillende sfeerinrichtingen van ‘retro’ tot ‘warm modern’. Hier moet de Friese, circulaire economie van de grond komen. Naast de winkel van Estafette zijn er drie leslokalen en een werkplaats waar studenten van het Friesland College nieuwe toepassingen kunnen bedenken voor gebruikte goederen.

Door spullen op te knappen en professioneler te presenteren krijgt de winkel een hele andere uitstraling. En andere klanten, zegt De Groot. ‘In het weekend staan hier dure auto’s voor de deur. Dan komen hier mensen die heus wat te besteden hebben, en die geloven dat we spullen moeten hergebruiken. Het gaat ze om een verhaal dat een voorwerp heeft.’ Welkom bij Kringloop 2.0.

Circulair ontwerpen
In de werkplaats zijn de studenten Duncan de la Porte en Willem Wissman bezig met het maken van een tafel. Ze maken gebruik van zware eikenhouten kasten en tafels, waar veel afvalcontainers vol mee zitten. Dertig jaar geleden nog in de mode, maar nu wil niemand dat soort meubels meer hebben.

‘Wij willen laten zien dat tweedehands ook strak en mooi kan zijn. Als we weer iets nieuws hebben gemaakt dan kijken we elkaar even trots aan’, zegt De la Porte. De twee jongens volgen aan het Friesland college de mbo-opleiding creatief vakman. Wisman hoopt dat na zijn opleiding een baan te vinden die aansluit op zijn huidige ervaring. ‘Ik heb altijd iets met mijn handen willen doen. Ik werkte in de bouw, maar ik voelde me daar niet zo thuis. Dit is veel creatiever. Ik kan hier vrij denken.’

Nieuwe baan: schatgraver
Omrin, het moederbedrijf van Estafette, is de grootste afvalverzamelaar van Noord-Nederland. Omrin staat voor ‘kringloop’ en die naam is niet toevallig gekozen. Het bedrijf heeft grote ambities op het terrein van ‘circulaire economie’, zoals recycling tegenwoordig meestal wordt genoemd.

Via de zeven Friese kringloopwinkels van Estafette verkoopt Omrin jaarlijks 2,4 miljoen kilo aan oude spullen. Dat zijn 300 volle vuilniswagens. ‘We zetten er vol op in om spullen te hergebruiken’, zegt woordvoerder Jelmar Helmhout, ‘maar we zitten nog lang niet aan de top.’ Volgens hem komt er nog veel te veel moois bij het grofvuil terecht.

Bij de winkels van Estafette werken zo’n dertig mensen op betaalde basis, plus ruim driehonderdveertig vrijwilligers en meer dan honderd studenten op stageplaatsen. Vluchtelingen, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, iedereen is welkom om als vrijwilliger werkervaring op te doen. ‘Ik vind het een recht om niet vergeten te worden’ vertelt De Groot. ‘Dat geldt voor spullen, maar nog meer voor mensen.’

Het werk in de Kringloop 2.0 vraagt soms wel om andere vaardigheden. Zo heeft De Groot de nieuwe baan ‘schatgraver’ geïntroduceerd: mensen die de afvalcontainers induiken om met een fris oog naar al het afval te kijken. Is die lampenkap nog ergens voor te gebruiken? Er worden zelfs workshops georganiseerd om de laatste modetrends te delen met het personeel. ‘Vroeger was het criterium: als het heel is en er zit geen kattenpis op, dan nemen we het mee. Maar die dure designerbank met een pootje eraf lieten we staan.’

Verdienen aan oppimpen
Het lukte Estafette het afgelopen jaar met de verkoop van tweedehands spullen een bescheiden winst te maken. Dat lukt door heel veel vaasjes, borden en fruitschalen voor een kleine prijs te verkopen. De tweede, veel lucratievere manier is het oppimpen van de spullen die binnen komen. De Recycle Boulevard staat er vol met mee: Een stoel met een zitvlak van oude riemen. Een tafel met een fietsframe als onderstel.

De klant heeft vaak zelfs meer geld over voor iets dat een ‘upcycle’ gehad heeft. ‘Als mensen de kleur of de vorm niet meer mooi vinden, dan moeten wij als ontwerpers wat doen aan die kleur of vorm’, vindt kunstenares Louise Cohen, die een eigen boutique heeft in de Estafette-winkel. Cohen maakt onder meer gordijnen van afgedankt textiel. ‘Wij moeten de vraag naar tweedehands voorwerpen een beetje helpen. Ik ben de hele tijd bezig met de vraag: Hoe zorg ik ervoor dat iets weer woest aantrekkelijk wordt?”
In de toekomst zou De Groot het oppimpen van de spullen grootser willen aanpakken. De afgedankte spullen die studenten en kunstenaars opwaarderen tot nieuwe hebbedingen, vinden gretig aftrek. Maar het aanbod stokt. ‘We willen graag een designer collectie ontwikkelen en in serie produceren. De werkplaats met zaagmachines zou ik graag uitbreiden met een spuiterij.’ zegt De Groot. ‘Er gaan nog steeds containers vol goederen de afvalverwerker in, terwijl die in Amsterdam goud kunnen opbrengen.’

bron: FD.nl