To achieve true sustainability, we must reduce our 'garbage index" - that which we permanently throw away into the environment that will not be naturally recycled for reuse - to near zero. Productive activities must be organized as closed systems. Minerals and other nonbiodegradable resources, once taken from the ground, must become a part of society's permanent capital stock and be recycled in perpetuity. Organic materials may be disposed into the natural ecosystems, but only in ways that assure that they are absorbed back into the natural production system. - David C. Korten
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi gravida fringilla neque sit amet sollicitudin. Duis aliquam dictum feugiat. Quisque elit tortor, ullamcorper quis ultrices vitae, mattis non est. Aliquam erat volutpat.
Quisque vitae turpis lacus. Aenean eu augue nunc. Sed gravida purus tellus, a varius odio euismod fermentum. Duis faucibus elit ut nulla pretium mollis. Nullam condimentum tempor massa, vehicula placerat ligula scelerisque ut. Donec tincidunt vehicula suscipit. Etiam euismod tortor id mi sodales, vitae tincidunt sem molestie. Praesent ac magna quis ex gravida varius eu sit amet turpis. Curabitur nisi dolor, facilisis a justo sed, placerat aliquet lectus. Cras pretium nec velit eget vulputate. Aenean molestie mi ligula, ut interdum lectus sodales sit amet. Aenean vehicula porttitor dui, a pellentesque neque sodales sodales. Cras ut porta libero.
Nullam libero nibh, placerat quis lectus non, aliquam lobortis ipsum. Ut ac enim at leo eleifend lobortis quis eu lorem.
Sed elit ex, aliquet a porttitor non, posuere sagittis purus. Phasellus ornare enim quis nisl pretium blandit. In interdum, lacus sagittis ultrices porta, massa ipsum hendrerit est, tincidunt fermentum lacus massa sit amet turpis. Morbi et augue eget ante commodo rutrum tristique facilisis arcu. Phasellus volutpat massa neque, eu sodales dui molestie a. Quisque vehicula suscipit mattis. Cras eget efficitur leo. Proin venenatis risus eu tempus auctor. Pellentesque lobortis egestas metus, sodales cursus felis fringilla faucibus. Integer molestie augue quis felis scelerisque suscipit. Sed rhoncus dui nec erat viverra, ac fermentum nunc sodales.
Aenean porttitor arcu nec lacus hendrerit, sit amet efficitur sapien finibus. Nulla mollis dictum neque, eget cursus nulla dignissim et. Vivamus eget purus at lorem dictum lacinia. Ut in neque nibh. Integer fringilla ante eget nulla pretium vestibulum vel vitae nulla. Quisque sollicitudin arcu vel tortor placerat pretium. Duis tincidunt ullamcorper nunc aliquam ultricie.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi gravida fringilla neque sit amet sollicitudin. Duis aliquam dictum feugiat. Quisque elit tortor, ullamcorper quis ultrices vitae, mattis non est. Aliquam erat volutpat.
Quisque vitae turpis lacus. Aenean eu augue nunc. Sed gravida purus tellus, a varius odio euismod fermentum. Duis faucibus elit ut nulla pretium mollis. Nullam condimentum tempor massa, vehicula placerat ligula scelerisque ut. Donec tincidunt vehicula suscipit. Etiam euismod tortor id mi sodales, vitae tincidunt sem molestie. Praesent ac magna quis ex gravida varius eu sit amet turpis. Curabitur nisi dolor, facilisis a justo sed, placerat aliquet lectus. Cras pretium nec velit eget vulputate. Aenean molestie mi ligula, ut interdum lectus sodales sit amet. Aenean vehicula porttitor dui, a pellentesque neque sodales sodales. Cras ut porta libero.
Nullam libero nibh, placerat quis lectus non, aliquam lobortis ipsum. Ut ac enim at leo eleifend lobortis quis eu lorem.
Sed elit ex, aliquet a porttitor non, posuere sagittis purus. Phasellus ornare enim quis nisl pretium blandit. In interdum, lacus sagittis ultrices porta, massa ipsum hendrerit est, tincidunt fermentum lacus massa sit amet turpis. Morbi et augue eget ante commodo rutrum tristique facilisis arcu. Phasellus volutpat massa neque, eu sodales dui molestie a. Quisque vehicula suscipit mattis. Cras eget efficitur leo. Proin venenatis risus eu tempus auctor. Pellentesque lobortis egestas metus, sodales cursus felis fringilla faucibus. Integer molestie augue quis felis scelerisque suscipit. Sed rhoncus dui nec erat viverra, ac fermentum nunc sodales.
Aenean porttitor arcu nec lacus hendrerit, sit amet efficitur sapien finibus. Nulla mollis dictum neque, eget cursus nulla dignissim et. Vivamus eget purus at lorem dictum lacinia. Ut in neque nibh. Integer fringilla ante eget nulla pretium vestibulum vel vitae nulla. Quisque sollicitudin arcu vel tortor placerat pretium. Duis tincidunt ullamcorper nunc aliquam ultricie.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi gravida fringilla neque sit amet sollicitudin. Duis aliquam dictum feugiat. Quisque elit tortor, ullamcorper quis ultrices vitae, mattis non est. Aliquam erat volutpat.
Quisque vitae turpis lacus. Aenean eu augue nunc. Sed gravida purus tellus, a varius odio euismod fermentum. Duis faucibus elit ut nulla pretium mollis. Nullam condimentum tempor massa, vehicula placerat ligula scelerisque ut. Donec tincidunt vehicula suscipit. Etiam euismod tortor id mi sodales, vitae tincidunt sem molestie. Praesent ac magna quis ex gravida varius eu sit amet turpis. Curabitur nisi dolor, facilisis a justo sed, placerat aliquet lectus. Cras pretium nec velit eget vulputate. Aenean molestie mi ligula, ut interdum lectus sodales sit amet. Aenean vehicula porttitor dui, a pellentesque neque sodales sodales. Cras ut porta libero.
Nullam libero nibh, placerat quis lectus non, aliquam lobortis ipsum. Ut ac enim at leo eleifend lobortis quis eu lorem.
Sed elit ex, aliquet a porttitor non, posuere sagittis purus. Phasellus ornare enim quis nisl pretium blandit. In interdum, lacus sagittis ultrices porta, massa ipsum hendrerit est, tincidunt fermentum lacus massa sit amet turpis. Morbi et augue eget ante commodo rutrum tristique facilisis arcu. Phasellus volutpat massa neque, eu sodales dui molestie a. Quisque vehicula suscipit mattis. Cras eget efficitur leo. Proin venenatis risus eu tempus auctor. Pellentesque lobortis egestas metus, sodales cursus felis fringilla faucibus. Integer molestie augue quis felis scelerisque suscipit. Sed rhoncus dui nec erat viverra, ac fermentum nunc sodales.
Aenean porttitor arcu nec lacus hendrerit, sit amet efficitur sapien finibus. Nulla mollis dictum neque, eget cursus nulla dignissim et. Vivamus eget purus at lorem dictum lacinia. Ut in neque nibh. Integer fringilla ante eget nulla pretium vestibulum vel vitae nulla. Quisque sollicitudin arcu vel tortor placerat pretium. Duis tincidunt ullamcorper nunc aliquam ultricie.
zaterdag 29 oktober, van 13.00 tot 17.30 uur It Heechhûs, It Eilan 67, 8621 CT Heeg
Op zaterdag 29 oktober organiseert Duurzaam Heeg opnieuw een Duurzaamheidsmarkt. Met medewerking van de werkgroepen van Duurzaam Heeg, het bedrijfsleven, de basisscholen en Plaatselijk Belang Heeg wordt duurzaamheid in de volle breedte gepresenteerd.
We sluiten de middag af met een politiek café waarbij we in gesprek gaan met een aantal raadsleden van de Gemeente Súdwest-Fryslân.
Wat kunt u verwachten:
informatie over het installeren en aanschaffen van zonnepanelen
Noordelijk Lokaal Duurzaam, word die dag klant en ontvang een leuke attentie
uitleg en toelichting m.b.t. de Postcode Roos projecten, samen zonnepanelen op 1 centrale plaats
demonstratie van een elektrische auto
informatie over de groente beweegtuin
proeverij van dorpstuinproducten en verkoop van zaden
informatie over het GroenPlein in wording
Duim omHeeg: hoe werkt het? En maak gelijk een account aan op de site van Duim omHeeg
met je lift-date op de foto
geef je op voor ‘liften samen met…..’
wat wel en wat niet in de grijze Kliko?
beeldverslag van 1 jaar avfalcampagne en het eindresultaat van Ho! Net yn’e Kliko!
de pankoeken Fan Tichtby: hoe smaken ze?
informatieve stand van Heeg Promotie
informatieve stand van Zendmast Anders
varen op de zon, een zonneboot uit de Young Solar Challenge
informatie en advies over warmtepompen
advies van Energiesprong Súdwest-Fryslân
meld je aan voor een voordelige quick scan met een warmtebeeldcamera
informatie over mogelijke subsidies en regelgeving
krijg uitleg over het in ontwikkeling zijnde Monitoring Systeem Duurzame Energie Heeg
Kortom, de moeite waard om zaterdag 29 oktober, van 13.00 tot 17.30 uur de Duurzaamheidsmarkt te bezoeken in It Heechhûs.
Drie jaar na het verschijnen van de dorpsvisie waarin Heeg droomt van een groen dorpsplein, is afgelopen woensdag 19 oktober de aanleg van Groenplein Heeg gestart.
Het plein voor het dorpshuis, nu een onaantrekkelijk en fantasieloos parkeerterrein, wordt een sfeervolle groene ontmoetingsruimte waarin dorpsbewoners en recreanten kunnen ontspannen en elkaar kunnen ontmoeten. Het wordt een ruimte met natuurlijk, eetbaar, kleurrijk, speels en kindvriendelijk groen maar ook een ruimte die geschikt is voor evenementen en openlucht optredens. En dit alle smet behoudt van het huidige aantal parkeerplaatsen.
Het initiatief is van het dorp zelf. Na een eerste verbeelding van het plein door beeldend kunstenaar Gerrit Terpstra maakte een werkgroep van enthousiaste inwoners onder begeleiding van een externe ontwerper, een cascoplan. De gemeente keurde het cascoplan goed en de plaatselijke werkgroep ging verder met het zelf ontwerpen en inrichten van een aantal pleindelen.
Bij de aanleg van het GroenPlein wordt zoveel mogelijk gewerkt met hergebruik van materialen. Zo wordt voor de inrichting van het GroenPlein het beschoeiingshout gebruikt dat in 2015 is verwijderd uit de passantenhaven.
Voor de financiering van het Groenplein won de lokale dorpstuingroep eind 2014 al een prijs van € 10.000,- van Groen Dichterbij. De gemeente Súdwest Fryslân legde daar een budget bij afkomstig uit het Friese Meren project. Waar mogelijk zullen de inwoners van Heeg zelf een aantal werkzaamheden voor hun rekening nemen. Voor de resterende financieringsbehoefte zal de werkgroep fondsen aanschrijven. Het realiseren van een muziektent naar ontwerp van Gerrit Terpstra en een natuurspeelplaats staan daarbij op de wensenlijst.
Huiseigenaren die zelf in hun huis wonen, kunnen subsidie van het Rijk krijgen voor energiebesparende maatregelen. U kunt de Subsidie energiebesparing eigen huis aanvragen vanaf 15 september 2016 via RVO.nl.
U moet minstens 2 verschillende soorten isolatie van voldoende omvang toepassen bijvoorbeeld: isolatie van dak, gevel, vloer/bodem of spouwmuur of hoogrendementsglas.
Verenigingen van eigenaren
Ook verenigingen van eigenaren (VvE’s) kunnen voor hun complex met koopwoningen subsidie krijgen voor isolatie. Daarnaast is er voor VvE’s subsidie voor energieadvies, het maken van een duurzaam meerjarig onderhoudsplan en procesbegeleiding.
Maatregelen in woning of gebouw
Wie subsidie krijgt voor het toepassen van minstens twee verschillende soorten isolatie, kan daarnaast ook subsidie krijgen voor aanvullende maatregelen. Dat zijn bijvoorbeeld isolerende deuren, energiezuinige kozijnen bij de toepassing van driedubbel glas, warmteterugwinning of een CO2 gestuurde ventilatiesysteem of balansventilatie met wtw.
Wie zijn héle huis of gebouw voorziet van een zeer energiezuinig pakket aan maatregelen, krijgt een bonus van € 4.000 bovenop de subsidie. Voor verenigingen van eigenaren geldt die bonus per appartement.
Energiebespaarlening
Het is mogelijk een gunstige lening af te sluiten om energiebesparende maatregelen te financieren. De nieuwe subsidie en zo’n Energiebepaarlening zijn te combineren. Ook een combinatie van de rijkssubsidie met bijdragen van een gemeente of provincie is mogelijk.
Vandaag, 15 juni 2016, is onder het toeziend oog van notaris Rientjes uit Sneek de eerste Postcoderooscoöperatie opgericht. Hiermee laat de Coöperatie Duurzaam Heeg zien dat ondernemerschap én duurzaamheid in de haarvaten zit van het dorp.
Een Postcoderooscoöperatie is een bijzondere coöperatie die het mogelijk maakt voor burgers en ondernemers om collectief zonnepanelen neer te leggen op grote daken. De coöperatie maakt daarbij gebruik van de Regeling Verlaagd Tarief bij Collectieve Opwek. Zodoende krijgen de deelnemers de energiebelasting terug – net alsof het zelf, op eigen dak wordt opgewekt. De naam Postcoderoos dankt de regeling aan het feit dat de zonnepanelen én de deelnemers afkomstig moeten zijn uit aansluitende postcodes.
De eerste groep Hegemers die zich had opgegeven kan nu lid worden van Opwek Coöperatie Duurzaam Heeg 1 U.A., zoals deze speciale coöperatie heet. De ‘1’ in de naam geeft aan dat het niet beperkt hoeft te blijven tot deze groep.
Is Heeg in Fryslân het eerste dorp die op deze manier collectief zonnepanelen organiseert, het is zeker niet de enige; op dit moment worden de ervaringen van Heeg gedeeld met een steeds uitdijende groep initiatieven en coöperaties die op dezelfde manier de verduurzaming van Fryslân vorm willen geven.
Of is het sjoemelstroom? Op de blog van Vandebron wordt uitgelegd hoe het echt zit. Wil je controleren of jouw leverancier wel echt groene stroom uit Nederland levert? Doe dan de check op hier.nu/hier/pagina/groene-stroom-checker. Bij Noordelijk Lokaal Duurzaam ben je zeker van 100% duurzame energie uit Noord Nederland. Stap daarom vandaag nog over naar Noordelijk Lokaal Duurzaam en ondersteun daarmee Duurzaam Heeg.
Sjoemelstroom Het is een prachtig woord; het bekt lekker, allitereert mooi en maakt meteen duidelijk dat het goed fout zit: sjoemelstroom. Sjoemelstroom, het klinkt zelfs als een scheldwoord dat de boze buurman naar je riep als je een bal in zijn tuin schoot: “Jij sjoemelstroom, ga je moeder pesten!”
Maar wat is sjoemelstroom? En wat is er precies mis mee?
Van alle elektriciteit die in Nederland wordt geproduceerd is 11% groen. Terwijl 58% van de Nederlandse huishoudens groene energie koopt, of in ieder geval denkt te kopen. Een simpele rekensom leert ons: dat kan niet. De vraag is veel groter dan het aanbod. Gelukkig hebben de grote energiebedrijven daar een oplossing voor bedacht. In andere landen, voornamelijk Scandinavische, produceren ze namelijk veel meer groene energie. Daarom kopen deze bedrijven het tekort aan groene stroom bijvoorbeeld in Noorwegen. Of IJsland, waar alleen maar groene energie wordt geproduceerd. Hartstikke makkelijk.
Het is zelfs nog makkelijker; om onze eigen grijze stroom te vergroenen, hoeft er niet eens letterlijk een kabel naar Noorwegen te liggen. Een Garantie van Oorsprong (GvO) is genoeg om te bewijzen dat je stroom groen is.
Wat is dat, zo’n Garantie van Oorsprong?
Aan fysieke stroom kun je niet zien hoe en waar het is geproduceerd, daarom krijgt iedere energieproducent per megawattuur geproduceerde groene stroom een GvO. Deze GvO’s kunnen worden verhandeld, ook internationaal. Omdat in landen als Noorwegen en IJsland alle stroom groen is, vraagt niemand naar GvO’s en kunnen deze worden verkocht, bijvoorbeeld aan Nederlandse energiemaatschappijen. Deze GvO’s maken grijze stroom groen, zonder dat een energiemaatschappij er ook maar een kilowattuur aan groene stroom voor op hoeft te wekken. Op deze manier is de Noorse of IJslandse groene energie ineens officieel niet meer groen, omdat onze grijze Nederlandse stroom het groen heeft “overgenomen”. En deze groen geverfde grijze stroom noemen we sjoemelstroom.
Maar waarom is dit precies een probleem?
We importeren wel meer dingen uit Scandinavië. Goeie dramaseries bijvoorbeeld. Hippe kleren. En goedkope meubels. Waarom geen groene verf voor onze energie?
Laten we het eens vergelijken met het eten van vlees. Inmiddels zijn we het er over eens dat het beter voor het klimaat is als we met zijn allen wat minder vlees eten. Stel dat ik daarom besluit twee dagen per week vegetarisch te gaan eten. Maar in plaats van dit echt te doen, koop ik van mijn collega Jaap, die helemaal geen vlees eet, twee vlees-vrije dagen. Jaap heeft dan iets meer geld om uit te geven aan tofu, ik kan met een gerust geweten aan mijn karbonade beginnen, maar er wordt geen hap minder vlees gegeten.
Bij sjoemelstroom gaat het zelfs een stapje verder. In dat model koop ik als bewuste burger mijn vegaburger met het idee dat ik goed bezig ben, terwijl ik in werkelijkheid een doodnormale hamburger heb gekocht. Die hamburger wordt aan mij als zijnde vegetarisch verkocht, doordat de hamburgerfabriek vega-certificaten heeft gekocht van een sojaboer. Daar is natuurlijk niets vegetarisch aan. En de wereld schiet er ook helemaal niets mee op.
Voor energiemaatschappijen is het veel makkelijker om GvO’s te kopen, dan om zelf groene energie te produceren. Het is ook veel goedkoper; het kost slecht € 1,40 om een verbruik van rond de € 2.000 te vergroenen. Omdat de prijzen zo laag liggen, zijn GvO’s dan ook geen investering in groene energie. En ook al zou het wel een investering zijn: een land als Noorwegen is al heel groen, die heeft ons geld niet nodig om groene energie verder te ontwikkelen. Nederland wel. Dus terwijl je denkt groene stroom te kopen en de wereld te verbeteren, verandert er in werkelijkheid helemaal niets.
En nu?
Gelukkig is er wel echte groene stroom in Nederland. Met de groene stroom checker van Hier kun je controleren of jij écht groene stroom koopt. Zodat je zeker weet dat je geld naar een lokale, groene energieproducent gaat en er weer verder geïnvesteerd kan worden. Dan kan heel Nederland straks rustig, op een Scandinavische bank, in een Scandinavische spijkerbroek, kijken naar een Scandinavische serie op een tv, die aanstaat dankzij groene Nederlandse energie.
Door het toepassen van tweezijdig werkende zonnepanelen op water kan de opbrengst aan duurzame energie fors worden verhoogd. Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) demonstreert deze drijvende vernieuwing tijdens de Innovation Expo in Amsterdam op 14 april.
Tweezijdig werkende zonnepanelen hebben aan de achterkant geen witte of zwarte folie, maar een glasplaat of een transparante folie. De zonnecellen ín de panelen zijn zo gemaakt dat ze bijna net zo efficiënt licht via de achterkant in elektriciteit kunnen omzetten als licht dat van de voorkant komt.
Daardoor kunnen de panelen ook het licht benutten dat door het wateroppervlak of de grond wordt gereflecteerd en normaliter verloren gaat. “Het is een slimme en voor de hand liggende oplossing. Je gebruikt licht dat er al is en krijgt zo voor ongeveer hetzelfde geld een aanzienlijk hogere opbrengst aan zonne-energie. Op jaarbasis kan dat tientallen procenten aan opgewekte elektriciteit schelen”, zegt professor Wim Sinke, manager programmaontwikkeling zonne-energie bij ECN.
Nieuwe toepassingsmogelijkheden
Daarnaast bieden tweezijdig werkende zonnepanelen nieuwe toepassingsmogelijkheden. Ze kunnen behalve schuin ook rechtop worden gezet en bijvoorbeeld worden verwerkt in geluidsschermen langs snelwegen.
Daarbij is er bovendien een grote vrijheid in de plaatsingsrichting. De opbrengst van de voor- en achterkant samen verandert namelijk maar weinig als de richting varieert, bijvoorbeeld om de weg te volgen.
Drijvende vlotten
Een andere toepassing is het plaatsen van de tweezijdig werkende panelen op water. Tijdens de demonstratie op het IJ worden drijvende vlotten gebruikt die worden geleverd door Sunfloat. Het gebruik van drijvende zonnepanelen ontsluit volgens Sunfloat grote gebieden in Nederland voor duurzame energie.
“Het water maakt de panelen beter rendabel door de weerkaatsing van het zonlicht en de koelte. Bovendien kunnen de panelen bijna energieloos met de zon meedraaien en dat levert in Nederland al een meeropbrengst van 18 procent”, zegt business developer Sipco Eggink van Sunfloat.
Aanzienlijke bijdrage
Volgens Rijkswaterstaat, dat een vergelijkbare pilot met Sunfloat en het Havenbedrijf Rotterdam uitvoert in baggerdepot De Slufter op de Maasvlakte, kunnen drijvende panelen op ongebruikte wateroppervlakten, bijvoorbeeld bij bedrijventerreinen, een aanzienlijke bijdrage leveren aan de Nederlandse stroomproductie.
“18 Procent van Nederland bestaat uit (binnen)water. Als je hiervan 1 tot 2 procent zou gebruiken voor drijvende zonnevelden, dan kan je hiermee 2 tot 4 miljoen huishoudens van duurzame stroom voorzien”, zegt Rik Jonker, coördinator zonne-energie bij Rijkswaterstaat.
Alleen al de baggerdepots die wij als Rijkswaterstaat in beheer hebben, beslaan grofweg 500 hectare, vervolgt Jonker. “Hier kan je al 375 megawatt aan zonne-energie installaties kwijt. Een mooi voorbeeld van meervoudig ruimtegebruik. De waterschappen hebben nog veel meer van dit soort industriële wateren in beheer, ook al zijn deze vaak kleiner van omvang.”
In Nederland zijn er diverse subsidieregelingen die verduurzaming stimuleren. De SDE+ regeling is hier één van. Deze regeling moet er voor zorgen dat bedrijven en instellingen hernieuwbare energie gaan produceren. Netwerk Duurzame Dorpen vindt dat duurzaamheid begint in je eigen dorp en dat samen verduurzamen dus erg belangrijk is. Want duurzame energie met draagvlak is betere energie dan zonder kortom; duurzame energie x draagvlak = Mienskipsenerzjy!
Johan Kiewiet van de Amelander Energie Coöperatie tevens initiatiefnemer van het grootste zonnepark van Nederland en Anton van Wijk van Coöperatie Duurzaam Heeg delen in Doe Maar Duurzaam! hun ervaringen.
Zondag 24 januari 2016 om 12.30 uur te zien in Doe Maar Duurzaam! bij RTL 7
Alles over initiatieven vanuit de gemeenschap is zondag 24 januari te zien in de thema-uitzending Energie van Doe Maar Duurzaam! Doe Maar Duurzaam! is een informerend programma over diverse ontwikkelingen en innovaties binnen de duurzaamheidbranche. Dit kan variëren van Energie tot Duurzaam Ondernemen en van Milieu tot Bouw. Doe Maar Duurzaam! is het totaalplaatje van verschillende duurzaamheidaspecten om mensen bewust te maken van de duurzame mogelijkheden binnen ieder aspect van het dagelijks leven.
De herhaling is te zien op zaterdag 30 januari 2016 om 13.30 uur in Doe Maar Duurzaam! bij RTL 7
